Auke op zondag: Over taal

In dit artikel:

De Tweede Kamercommissie Onderwijs houdt aanstaande donderdag een hoorzitting over de rol van het Papiamentu in het onderwijs op de ABC‑eilanden (Aruba, Bonaire, Curaçao). De bijeenkomst is in twee delen verdeeld: het eerste deel behandelt onderwijs als hoeder van het Papiamentu als Caribisch cultuurgoed; het tweede gaat over taalverwerking en de keuze van voertaal en instructietaal voor kennisoverdracht aan jongeren in het Caribische deel van het Koninkrijk. De zitting begint om 16.00 uur (Europese Nederlandse tijd) en is van 16.00–18.00 uur live te volgen via de Tweede Kamer‑website.

Auteur Auke van der Berg gebruikt de aankondiging als vertrekpunt voor een persoonlijke reflectie op minderheidstalen. Hij beschrijft hoe discussies over taalstrijd en de positie van kleine talen hem hebben beziggehouden en verwijst naar ervaringen uit zijn eigen jeugd, waarin hij zijn Friese achtergrond in het openbaar verborg om niet te worden gestigmatiseerd. Een emeritus hoogleraar wordt aangehaald om te onderstrepen dat spreken van een minderheidstaal vaak gepaard gaat met onzekerheid, gevoelens van minderwaardigheid en identiteitsvragen.

Van der Berg belicht ook de sociaal‑historische dimensie: de status van een taal hangt samen met de sociale klasse van haar sprekers, en het koloniale verleden versterkt de problematiek omdat Papiamentu lang de taal van de onderworpene was. Die combinatie maakt de positie van het Papiamentu complexer dan louter een kwestie van onderwijspraktijk—het raakt aan cultuurherstel, zelfbeeld en sociale ongelijkheid.

Als tegenwicht toont de schrijver een klein, hoopgevend voorbeeld uit de jaren zestig: de eerste Friese preek in zijn dorp, die een gevoel van erkenning en waardering voor de eigen taal bracht. De tekst sluit met praktische informatie over de hoorzitting en vermeldt dat Van der Berg sinds 2015 op zijn blog Ikki’s eiland schrijft en een boek publiceerde.